El 6 de agosto Bolivia celebra su independencia del dominio español, proclamada en 1825 tras una larga lucha libertadora encabezada por figuras como Simón Bolívar y Antonio José de Sucre.
¿Qué revela la cultura boliviana sobre su identidad contemporánea?
¡Vamos a descubrir Bolivia juntos!
«Si mi muerte contribuye para que cesen los partidos y se consolide la unión, bajaré tranquilo al sepulcro.» ― Simón Bolívar
Fot. Francesco Bovolin / Pixabay
Literatura
Edmundo Paz Soldán, uno de los mayores exponentes de la literatura boliviana contemporánea. Su novela Iris mezcla ciencia ficción, política y trauma.
Giovanna Rivero con una prosa poética y oscura, retrata mundos femeninos, mágicos y desafiantes.
Jesús Urzagasti en Tirinea, fusiona lo andino y lo metafísico, creando un universo literario único.
Adela Zamudio, pionera del feminismo boliviano, desafió las normas sociales en el siglo XIX.
«¡Cuán raros son los hombres que saben lo que dicen y dicen lo que piensan!» ― Adela Zamudio
Fot. Maria Camila / Pexels
Música
El charango y la zampoña son símbolos del folclore andino.
La cueca boliviana es el baile nacional, elegante y emotivo.
Luzmila Carpio, cantante quechua-aymara, ha llevado la lengua y cosmovisión indígena a escenarios internacionales.
Bonny Lovy y Matamba representan la escena urbana y el reggae con raíz boliviana.
«Cuando canto en quechua, siento que la montaña también canta conmigo.» ― Luzmila Carpio
Fot. Stefany Fernanda Parada / Pexels
Cine
También la lluvia (2010, dir. Icíar Bollaín) – Aunque dirigida por una española, fue filmada en Cochabamba y entrelaza la historia de la colonización con la Guerra del Agua.
Utama (2022, dir. Alejandro Loayza Grisi) – Una poética reflexión sobre el cambio climático y la vida en el altiplano.
Chuquiago (1977, dir. Antonio Eguino) – Retrato social de La Paz y sus desigualdades.
«Bolivia no está sola: está llena de gente invisible que camina sobre la historia.» ― Eduardo Galeano
Series
El último emperador inca (TVB) – Docuserie sobre el legado de Túpac Katari.
Volveré y seré millones – Serie histórica sobre los movimientos revolucionarios en Bolivia.
Fot. Mario Andrioli / Pexels
Comida
Salteñas – Empanadas jugosas, símbolo del sabor boliviano.
Sajta de pollo – Plato picante con papa y maní.
Silpancho – Carne apanada con arroz, huevo frito y ensalada.
Api morado – Bebida caliente de maíz morado, típica de las mañanas en los Andes.
«Barriga llena, corazón contento.» ― Dicho popular boliviano
Fot. Leo Rossatti / Pexels
Personaje histórico
Juana Azurduy de Padilla fue la heroína revolucionaria del Alto Perú (actual Bolivia). Combatió junto a su esposo Manuel Padilla en la lucha por la independencia.
«No hay fuerza que detenga a una mujer que lucha por su tierra.» ― Juana Azurduy
Wikimedia Commons
Curiosidad
Bolivia tiene dos capitales: La Paz (sede de gobierno) y Sucre (capital constitucional).
El país alberga el Salar de Uyuni, el mayor desierto de sal del mundo.
Tiene 36 lenguas oficiales, incluyendo quechua, aimara y guaraní.
En Bolivia se celebra el Año Nuevo Andino Amazónico cada 21 de junio en Tiwanaku.
6 sierpnia Boliwia świętuje niepodległość od panowania hiszpańskiego, ogłoszoną w 1825 roku po długiej walce wyzwoleńczej, na czele której stali m.in. Simón Bolívar i Antonio José de Sucre.
Co mówi nam kultura boliwijska o współczesnej tożsamości kraju?
Odkryjmy Boliwię razem!
„Jeśli moja śmierć przyczyni się do zakończenia sporów i umocnienia jedności, zejdę spokojnie do grobu.” ― Simón Bolívar
Fot. Francesco Bovolin / Pixabay
Literatura
Edmundo Paz Soldán – Jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy boliwijskich. Jego powieść Iris łączy science fiction, politykę i traumę.
Giovanna Rivero – Jej poetycka i mroczna proza przedstawia kobiece, magiczne i buntownicze światy.
Jesús Urzagasti – W Tirinea łączy elementy andyjskie z metafizyką, tworząc unikalny literacki wszechświat.
Adela Zamudio, prekursorka boliwijskiego feminizmu, łamała społeczne normy już w XIX wieku.
„Jakże rzadko zdarzają się ludzie, którzy wiedzą, co mówią, i mówią to, co myślą!” ― Adela Zamudio
Fot. Maria Camila / Pexels
Muzyka
Charango i zampoña to symbole folkloru andyjskiego.
Cueca boliwijska to narodowy taniec – elegancki i pełen emocji.
Luzmila Carpio, piosenkarka quechua-aymara, wyniosła rdzenny język i światopogląd na międzynarodowe sceny.
Bonny Lovy i Matamba reprezentują miejską scenę muzyczną i reggae z boliwijskimi korzeniami.
„Kiedy śpiewam po quechua, czuję, że góra śpiewa razem ze mną.” ― Luzmila Carpio
Fot. Stefany Fernanda Parada / Pexels
Kino
Również deszcz (2010, reż. Icíar Bollaín) – Choć wyreżyserowany przez Hiszpankę, film został nakręcony w Cochabambie i łączy historię kolonizacji z Wojną o Wodę.
Utama (2022, reż. Alejandro Loayza Grisi) – Poetycka refleksja nad zmianami klimatycznymi i życiem na Altiplano.
Chuquiago (1977, reż. Antonio Eguino) – Społeczny portret La Paz i jej nierówności.
„Boliwia nie jest sama – jest pełna niewidzialnych ludzi, którzy kroczą przez historię.” ― Eduardo Galeano
Serial
Ostatni inkaski cesarz (TVB) – Dokumentalny serial o dziedzictwie Túpaca Katariego.
Powrócę i będę milionami – Serial historyczny o ruchach rewolucyjnych w Boliwii.
Fot. Mario Andrioli / Pexels
Kuchnia
Salteñas – Soczyste empanady, symbol boliwijskiego smaku.
Sajta de pollo – Pikantne danie z kurczaka, ziemniaków i orzeszków ziemnych.
Silpancho – Panierowane mięso z ryżem, jajkiem sadzonym i sałatką.
Api morado – Gorący napój z fioletowej kukurydzy, typowy dla andyjskich poranków.
„Pełny brzuch, szczęśliwe serce.” ― Boliwijskie powiedzenie ludowe
Fot. Leo Rossatti / Pexels
Postać historyczna
Juana Azurduy de Padilla była bohaterką rewolucji w Górnym Peru (dzisiejsza Boliwia). Walczyła u boku męża, Manuela Padilli, o niepodległość kraju.
„Nie ma siły, która powstrzyma kobietę walczącą o swoją ziemię.” ― Juana Azurduy
Wikimedia Commons
Ciekawostka
Boliwia ma dwie stolice: La Paz (siedziba rządu) i Sucre (konstytucyjna stolica).
W kraju znajduje się Salar de Uyuni, największa pustynia solna na świecie.
Ma 36 języków urzędowych, w tym quechua, aymara i guarani.
Andyjsko-Amazonki Nowy Rok obchodzony jest 21 czerwca w Tiwanaku.
