Cuando era niña, estaba enamorada del cine mágico y viejo. Crecí mirando los clásicos de Hollywood, con estrellas como Gene Kelly y Frank Sinatra. Me encantaron. Una de las películas que me hipnotizó fue La vuelta al mundo en ochenta días (1956). Me acuerdo de ver las aventuras de Phileas Fogg viajando por el mundo con su sirviente y, en realidad, compañero leal Passepartout. Recuerdo todas las emociones que la peli evocó en mí. Para una niña fascinada con el cine, era una obra mágica que me despertó las ganas de viajar por el mundo como los protagonistas.
Uno de los personajes que recuerdo como si fuera ayer es Passepartout, interpretado por el actor mexicano Mario Moreno. No fue simplemente un actor de México. Fue, y aún es, la figura más conocida para todos los mexicanos: Cantinflas. Llamado el “Charlie Chaplin mexicano”, Cantinflas fue un actor de comedia que creó su propio y único estilo, inspirando a generaciones de comediantes por décadas.
Nacido en 1911 en Ciudad de México, fue un ejemplo de la historia verdadera de “mendigo a millonario”. Su historia se cuenta en la película mexicana Cantinflas (2014). El actor español Óscar Jaenada se transforma en Cantinflas de una manera increíble: desde su apariencia hasta la forma de hablar y actuar. Creemos que es Cantinflas. A pesar de la polémica por que Moreno/Cantinflas fuera interpretado por un actor español, Óscar Jaenada ganó el Premio Platino 2015 a la Mejor Interpretación Masculina y obtuvo una nominación al Premio Ariel al Mejor Actor.
La trama sigue el inicio de su carrera hasta el papel en La vuelta al mundo en ochenta días. Encontramos al joven Mario Moreno, apenas con una maleta, buscando su primer trabajo y dando sus primeros pasos en el teatro callejero y la comedia. Mario desarrolla su alter ego, que ahora es un símbolo de la cultura mexicana. Tanto su personaje como su nombre son emblemáticos. La RAE incorporó la palabra cantinflear, que significa:
📖 “hablar o actuar de forma disparatada e incongruente y sin decir nada con sustancia.”
La película de 2014 presenta el momento en que el joven y nervioso Moreno recibe su nombre durante una actuación, cuando en el escenario no puede concentrarse en su papel. Y justo en ese momento, Cantinflas cobra vida ante nuestros ojos.
Cantinflas tuvo muchas ganas y determinación para actuar, hacer comedia, crear un espectáculo divertido y chistoso, hacer reír a la gente. Enojó a sus guionistas muchas veces con su tendencia a improvisar y cambiar los diálogos durante un rodaje. Siempre espontáneo y confiado en que podía mejorar su papel. La película también muestra su vida personal y su matrimonio con Valentina Ivanova. Curiosamente, descubrimos que el matrimonio incluyó tres personas: Valentina, Mario y Cantinflas. Fue un tema de discordia que él no pudo separar su vida personal de su alter ego. Cantinflas nos hizo reír, y al mismo tiempo hizo a Valentina llorar.
La película también sigue al productor Mike Todd, responsable de La vuelta al mundo en ochenta días. Gracias a su visión y determinación, creó una de las películas más exitosas de Hollywood. Todd, rechazado por muchos actores y productores, logró convencer a Cantinflas para actuar en la película. Cantinflas nos presentó una inolvidable interpretación de Passepartout, por la que ganó un Globo de Oro. Hoy en día, la película tiene su propio lugar en la historia del cine. Y aún es interesante, chistosa y encantadora.
No hay comedia mexicana sin Cantinflas, y no hay cultura mexicana moderna sin su contribución. Su increíble personalidad quedó grabada en la mente de la niña que yo era, sin entender quién fue Cantinflas ni saber su importancia. Su talento brilló. Simplemente. La vuelta al mundo en ochenta días fue una parte de mi niñez y también de mi crecimiento como aficionada al cine. Décadas después, todavía recuerdo las escenas, la adrenalina y el entusiasmo por las aventuras y viajes lejanos. Y, sobre todo, recuerdo la sonrisa y el sentido de humor de Passepartout: imborrable y excepcional.
Escenas de la película/Kadry z filmu: Cantinflas (2014)
Autoría: Weronika Bazydło
Kiedy byłam dzieckiem, byłam zakochana w magii starego kinie. Wychowałam się na hollywoodzkich klasykach zachwycając się aktorami takimi jak Gene Kelly czy Frank Sinatra. Byłam zauroczona. Jednym z filmów, który mnie oczarował, był W 80 dni dookoła świata (1956). Pamiętam, jak oglądałam przygody Phileasa Fogga podróżującego po świecie z jego służącym, choć tak naprawdę wiernym towarzyszem Passepartout. Wciąz zywe sa we mnie emocje, jakie wywołał ten film. Dla dziewczynki zafascynowanej kinem była to magiczna opowieść, która rozbudziła we mnie pragnienie, by podróżować po świecie tak jak bohaterowie.
Jedną z postaci, które zapadły mi głęboko w pamięć jest Passepartout, w którego wcielił się meksykański aktor Mario Moreno. Nie był on po prostu aktorem z Meksyku. Był i wciąż jest najbardziej rozpoznawalną postacią dla wszystkich Meksykanów: Cantinflasem. Nazywany „meksykańskim Charliem Chaplinem”, Cantinflas był aktorem komediowym, który stworzył własny, niepowtarzalny styl, inspirując pokolenia komików przez dziesięciolecia.
Urodzony w 1911 roku w Mieście Meksyk, był przykładem prawdziwej historii „od zera do milionera”. Jego losy opowiedziano w meksykańskim filmie Cantinflas (2014). Hiszpański aktor Óscar Jaenada w niesamowity sposób wciela się w Cantinflasa zmieniając swój wygląd, sposób mówienia i gestykulację. Wierzymy, że to prawdziwy Cantinflas. Pomimo kontrowersji, że Moreno/Cantinflasa zagrał aktor hiszpański, Jaenada zdobył Platynową Nagrodę 2015 za najlepszą rolę męską oraz otrzymał nominację do nagrody Ariel dla najlepszego aktora.
Fabuła filmu ukazuje początki jego kariery aż po rolę w W 80 dni dookoła świata. Poznajemy młodego Mario Moreno, z jedną walizeczką w ręku, szukającego pracy i stawiającego pierwsze kroki w komediowym teatrze ulicznym. Mario przetwarza się w swoje alter ego Cantinflasa, który dziś jest symbolem kultury meksykańskiej. Zarówno jego postać, jak i imię stały się ikoniczne. RAE (Hiszpańska Akademia Królewska) włączyła do słownika czasownik cantinflear, które oznacza:
📖 „mówić lub działać w sposób absurdalny i niespójny, nie przekazując niczego istotnego.”
To idealnie podsumowuje osobowość i grę Cantinflasa. W filmie z 2014 roku widzimy moment, w którym młody, zdenerwowany Moreno otrzymuje swoje sceniczne imię podczas występu, kiedy na scenie nie potrafi skupić się na swojej roli. I właśnie w tej chwili Cantinflas ożywa na naszych oczach.
Cantinflas miał ogromną determinację, by grać, robić komedię, tworzyć zabawne i dowcipne przedstawienia, rozśmieszać ludzi. Niejednokrotnie irytował swoich scenarzystów skłonnością do improwizacji i zmieniania dialogów w trakcie zdjęć. Zawsze spontaniczny, przekonany, że potrafi ulepszyć swoją rolę. Film pokazuje także jego życie osobiste i małżeństwo z Valentiną Ivanovą. Co ciekawe, okazuje się, że w tym małżeństwie były trzy osoby: Valentina, Mario i Cantinflas. Było to źródło konfliktów, gdyż nie potrafił oddzielić życia prywatnego od swojego scenicznego alter ego. Cantinflas z jednej strony rozśmieszał ludzi, a jednocześnie sprawiał, że Valentina płakała.
Film przedstawia też producenta Mike’a Todda, odpowiedzialnego za W 80 dni dookoła świata. Dzięki swojej wizji i determinacji stworzył jeden z największych hitów Hollywood. Todd, odrzucany przez wielu aktorów i producentów, zdołał przekonać Cantinflasa do udziału w filmie. Cantinflas dał wtedy niezapomnianą kreację Passepartout, za którą zdobył Złoty Glob. Dziś film ma swoje stałe miejsce w historii kina. Wciąż jest ciekawy, zabawny i pełen uroku.
Nie ma meksykańskiej komedii bez Cantinflasa i nie ma współczesnej kultury meksykańskiej bez jego wkładu. Jego niezwykła osobowość zapisała się w pamięci małej mnie, choć nie rozumiałam jeszcze, kim był Cantinflas ani jak emblematyczną postacią był naprawdę. Jego talent świecił jasno i mówił sam za siebie. W 80 dni dookoła świata było częścią mojego dzieciństwa i mojego dojrzewania jako miłośniczki kina. Dekady później wciąż pamiętam sceny, czuję adrenalinę i ekscytację związaną z dalekimi podróżami i przygodami. A przede wszystkim pamiętam uśmiech i poczucie humoru Passepartout tak niezapomniane i wyjątkowe.
Kadry z filmu: Cantinflas (2014)
Autorka: Weronika Bazydło
